Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2013

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ



ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ Α3


ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Από τη διδασκαλία του μαθήματος της νεοελληνικής διδασκαλίας βγήκαν τα παρακάτω συμπεράσματα:

Α. θετικά:

· Καλύτερη κατανόηση των κειμένων , αφού οι μαθητές συζήτησαν περισσότερο τα θέματα.

· Πνεύμα ομαδικότητας και συνεργασίας.

· Έρευνα για την εύρεση υλικού.

· Έμαθαν να παρουσιάζουν εργασίες.


Β. Αρνητικά

· Δεν εργάστηκαν όλα τα μέλη της ομάδας με τον ίδιο ζήλο.

· Αντιμετώπισαν την όλη διαδικασία πολύ χαλαρά και χωρίς προσοχή.
· Οι εργασίες κούρασαν τους μαθητές γιατί δεν είχαν μάθει κάτι αντίστοιχο στο γυμνάσιο.
· Οι εργασίες ορισμένων ομάδων δεν ανταποκρίθηκαν στους στόχους που τέθηκαν.

· Κάποιοι απλά αντέγραψαν ή πήραν έτοιμο το υλικό από το διαδίκτυο χωρίς να το αξιολογήσουν .

· Δεν μπορούσαν να συναντηθούν εύκολα εκτός σχολείου και έτσι αναγκάζονταν να ασχολούνται μόνο κάποια από τα μέλη της ομάδας.
· Οι εργασίες ορισμένων ομάδων δεν ανταποκρίθηκαν στους στόχους που τέθηκαν.
· Κάποιοι απλά αντέγραψαν ή πήραν έτοιμο το υλικό από το διαδίκτυο χωρίς να το αξιολογήσουν .

· Δεν μπορούσαν να συναντηθούν εύκολα εκτός σχολείου και έτσι αναγκάζονταν να ασχολούνται μόνο κάποια από τα μέλη της ομάδας.
· Κάποιοι απλά αντέγραψαν ή πήραν έτοιμο το υλικό από το διαδίκτυο χωρίς να το αξιολογήσουν .
· Δεν μπορούσαν να συναντηθούν εύκολα εκτός σχολείου και έτσι αναγκάζονταν να ασχολούνται μόνο κάποια από τα μέλη της ομάδας.
· Δεν μπορούσαν να συναντηθούν εύκολα εκτός σχολείου και έτσι αναγκάζονταν να ασχολούνται μόνο κάποια από τα μέλη της ομάδας.

· Κάποιες εργασίες αναλώθηκαν σε κοινωνιολογικές αναλύσεις περισσότερο παρά σε μια λογοτεχνική προσέγγιση του κειμένου.



ΕΡΓΑΣΙΑ 2ης ΟΜΑΔΑΣ


Ποιο πρότυπο γυναίκας προβάλλεται στο έργο, σήμερα, αλλά και στις παλαιότερες εποχές;


Η γυναίκα στην αρχαιότητα

Η κοινωνική και οικογενειακή ζωή της γυναίκας στην Αθήνα:

Στην αρχαιότητα, και κατά κύριο λόγο κατά την κλασική εποχή, οι γυναίκες έπρεπε να είναι σεμνές, υπάκουες και δεν είχαν το δικαίωμα να αντισταθούν σε εξωτερικά ερεθίσματα προκειμένου να συμβιβαστούν στα πρότυπα της πατριαρχικής και ανδροκρατούμενης κοινωνίας που επικρατούσαν, όπως η αρχαία ελληνική και ειδικότερα η αθηναϊκή. Η γυναίκα θεωρούνταν επιπρόσθετο έξοδο για την οικογένεια και πολλές φορές στερούνταν την ίδια τους τη ζωή. Μεγάλωνε κλεισμένη στο σπίτι με τη φροντίδα μιας τροφού και περνούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου στα γυναικεία διαμερίσματα (γυναικωνίτης) , ασχολούμενες με την υφαντική και κυρίως το νοικοκυριό. Οι μόνες έξοδοί τους σε δημόσια θέα ήταν σε θρησκευτικές γιορτές, σε γαμήλιες τελετές και σε κηδείες, πάντα με τη συνοδεία του συζύγου. Η γυναίκα από τη γέννηση μέχρι το θάνατό της δεν είχε καμιά εξουσία , δε της άνηκε κανένα περιουσιακό στοιχείο και θεωρούνταν απαραίτητη μόνο για την εξασφάλιση της κληρονομιάς. Έτσι περνούσε από την κηδεμονία του πατέρα στην κηδεμονία του συζύγου, τον οποίο δεν επέλεγε εκείνη αλλά η οικογένεια της. Ο γάμος δε βασίζονταν σε αμοιβαία αισθήματα αλλά ήταν μια καλή επένδυση για το μέλλον ενώ η ηλικία που συνηθίζονταν να παντρεύονται οι γυναίκες ήταν περίπου 15 ετών. Στο νέο σπίτι οι γυναίκες έφερναν την προίκα, ένα τμήμα της περιουσίας της οικογένειας, τη διαχείριση της οποίας αναλάμβανε ο σύζυγος, αν και δε γινόταν ποτέ ιδιοκτησία του και σε περίπτωση διαζυγίου επιστρεφόταν στην οικογένεια. Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος ώστε η γυναίκα να αποκτήσει περιουσία εάν δεν υπήρχε αρσενικός απόγονος στην οικογένεια. Σε αυτή την περίπτωση ονομάζονταν επίκληρος και ήταν αναγκασμένη να παντρευτεί τον κοντινότερο αρσενικό συγγενή του πατέρα. Επομένως για την αθηναϊκή κοινωνία, αποστολή της ενάρετης γυναίκας ήταν η φύλαξη του οίκου, η επιτέλεση των καθηκόντων του σπιτιού κι απόκτηση παιδιών (ιδιαίτερα αγοριών).










Η γυναίκα στην κοινωνία και την πολιτική ζωή:


Οι γυναίκες στην αρχαία Αθήνα δεν είχαν δικαίωμα στη μόρφωση, την εργασία όπως επίσης και στη συμμετοχή στα κοινά. Οι μόνες που μπορούσαν να εργαστούν και να βγουν από το σπίτι ήταν οι φτωχές γυναίκες. Αυτές πήγαιναν στην αγορά και δούλευαν ως δούλες, τροφοί, εργάτριες μαλλιού, συλλέκτριες καρπών αλλά και ως πωλήτριες. Όσον αφορά την πολιτική ζωή, δε θεωρούνταν πολίτες ,άρα και η συμμετοχή τους στα κοινά ήταν ανύπαρκτη. Επιπλέον δεν είχαν δικαίωμα στην κατοχή ιδιοκτησίας και την διαχείριση των αστικών τους υποθέσεων στην πολιτεία. Γι’ αυτό το λόγο εκπροσωπούνταν από τον κύριό τους ,δηλαδή τον πατέρα τους. Επομένως στερούνταν τα πολιτικά δικαιώματα που απολάμβαναν όλοι οι άντρες. Παρ’ όλα αυτά , συμμετείχαν έμμεσα στην πολιτική κοινότητα μέσω του γάμου, στον οποίο συνίστατο η μεταβίβαση της ιδιότητας του πολίτη.





Παλλακίδες- Εταίρες:


Εξαίρεση αυτού του γυναικείου προτύπου αποτελούσαν γυναίκες μέτοικοι, δούλες ή γυναίκες με ξένη καταγωγή οι οποίες ονομάζονταν παλλακίδες ή εταίρες. Οι γυναίκες που άνηκαν σε αυτή την κατηγορία ,έπαιζαν ξεχωριστό ρόλο στην κοινωνική ζωή των ανδρών. Συμμετείχαν σε συμπόσια των ανδρών, ήταν περισσότερο μορφωμένες και καλλιεργημένες από τις γυναίκες της Αθήνας εκείνη την εποχή , έπαιρναν μέρος σε συζητήσεις που αφορούσαν τη φιλοσοφία ,την πολιτική ,την τέχνη κλπ. Ασχολούνταν επίσης με τη μουσική (έπαιζαν λύρα ή αυλό) , το τραγούδι και τον χορό. Επομένως λόγω της ύπαρξης αυτών των γυναικών ,σε συνδιασμό με το γεγονός ότι οι παντρεμένες γυναίκες ήταν αμόρφωτες, επικρατούσε η συνήθεια των εξωσυζυγικών σχέσεων. Παρ’ όλο που η μονογαμία ήταν κανόνας εκείνη την εποχή ,η ύπαρξη σχέσεων με παλλακίδες αλλά και νόθων παιδιών δεν αποτελούσαν παρανομία ούτε αποδεικτικά μοιχείας.









Η θέση της γυναίκας στη Σπάρτη:

Επικρατώντας ένα τελείως διαφορετικό πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο από αυτό της Αθήνας, ήταν εξίσου διαφορετική και η αντιμετώπιση των γυναικών μέσα στην κοινωνία. Στην ολιγαρχική Σπάρτη ,όπου η κοινωνία έθετε σε δεύτερη μοίρα την οικογενειακή και ιδιωτική ζωή και έχοντας τον σημαντικότερο ρόλο η στρατιωτική ζωή, υπήρχε η αντίληψη ότι οι γυναίκες έπρεπε να φέρουν στον κόσμο γερά παιδιά και να τα αναθρέψουν σωστά ώστε να γίνουν γενναίοι πολεμιστές. Έτσι από μικρές δεν ασχολούνταν με την υφαντική και τις εργασίες του σπιτιού αλλά γυμνάζονταν και μορφώνονταν .Μάλιστα η πολιτεία από την ηλικία των 7 ετών θεωρούσε όλα τα παιδιά κτήμα της και τα έπαιρνε ώστε να σκληραγωγηθούν και να ανατραφούν κατάλληλα ενώ η εκπαίδευσή των κοριτσιών δε διέφερε πολύ από των αγοριών.

Μέσα στην κοινωνία η γυναίκα είχε αρκετά δικαιώματα και προνόμια, που στερούνταν οι Αθηναίες. Λόγω της έντονης στρατιωτικής ζωής, οι άνδρες έλειπαν για πολύ καιρό από το σπίτι κι έτσι η γυναίκα ήταν χειραφετημένη σε αδιανόητο βαθμό για εκείνη την εποχή. Επίσης διοικούσε η ίδια την περιουσία της ανεξάρτητα με το αν ήταν πατρούχος (επίκληρος) και επιτρέπονταν η πολυανδρία, μπορούσε δηλαδή να έχει περισσότερους από έναν άνδρα οι οποίοι συνήθως ήταν αδέρφια. Δίκαια λοιπόν μπορεί να χαρακτηριστεί η Σπάρτη ως μια γυναικοκρατούμενη κοινωνία, παρά την έλλειψη άμεσης συμμετοχής τους στην πολιτική ζωή.








Η γυναίκα τον 19ο αιώνα

Μετά από αγώνες αιώνων, η γυναίκα στις αρχές του 19ου αιώνα κατέκτησε δικαίωμα και μέριμνα στις εργασιακές υποχρεώσεις, ισότητα στην πολιτική σκηνή, ενώ συνεχίζει να παραμένει ο στυλοβάτης της οικογενειακής εστίας, φέροντας στους ώμους της την "υποχρέωση" να είναι, γυναίκα, μάνα και εργαζόμενη.

Μέχρι το 19ο αιώνα ο κανόνας στις παραδοσιακές κοινωνίες ήταν ότι η γυναίκα είναι κατώτερη από τον άνδρα και ανήκε στην εξουσία του. Οι έξοδοι ήταν λιγοστές και πάντα με τη συνοδεία ανδρός και περιορίζονταν στην εκκλησία την Κυριακή, σε οικογενειακές γιορτές,εκδηλώσεις και συγκεκριμένες τοπικές γιορτές όπως τα πανηγύρια, αν το επέτρεπαν οι άνδρες. Κύριο μέλημα της οικογένειας ήταν η κοινωνική αποκατάσταση της γυναίκας με το γάμο σε πολύ νεαρή ηλικία. Εννοείται πως στην πατριαρχική κοινωνία της εποχής αυτής η επιλογή του γαμπρού ήταν αποκλειστικό δικαίωμα του πατέρα χωρίς περιθώριο άρνησης από τη γυναίκα. Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η «προίκα», καθώς δεν ήταν δυνατόν να γίνει συνοικέσιο και γάμος αν δεν εξασφαλιζόταν η απαραίτητη προίκα στο γαμπρό. Η γέννηση θηλυκών παιδιών στις φτωχές οικογένειες ήταν μια πρόσθετη κατάρα λόγω της προίκας.

Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας, η θέση της Ελληνίδας τυπικά τουλάχιστον άλλαξε. Η γυναίκα βρίσκεται εκτός σπιτιού βοηθώντας σε γεωργικές δουλειές, αλλά και σε άλλες πιο βαριές, ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο. Σιγά, σιγά αρχίζει να εργάζεται στα υφαντουργεία και στα κλωστήρια ως προέκταση των οικιακών τεχνών. Στην επανάσταση του 1821 οι Ελληνίδες απόκτησαν εμπειρίες και πήραν μέρος ως αγωνίστριες και καπετάνισσες(π.χ. Μπουμπουλίνα, Μαντώ Μαυρογένους) στον αγώνα αντίστασης ενάντια στον τουρκικό ζυγό.

Με την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους η γυναίκα βρέθηκε πιο ώριμη, αλλά καθόλου ισότιμη με τον άνδρα. Παραμένει στην υπηρεσία του νοικοκυριού, των παιδιών και του συζύγου που είναι και ο αποκλειστικά αρμόδιος για πολιτική και κοινωνική δραστηριότητα και τη διαδικασία της παραγωγής. Περιορισμένες οι γυναίκες σε εργασίες μονότονες και δίχως δυνατότητα επαγγελματικής εξέλιξης, αλλά ιδιαίτερα κοπιαστικές και ανθυγιεινές αποθαρρύνονταν και αποκλείονταν από εκείνες που απαιτούσαν τεχνική κατάρτιση, μόρφωση και υπευθυνότητα.

Το 1920 ιδρύθηκε ο Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας. Οι πρώτες φεμινίστριες μαχητικές αγωνίζονταν και κατακτούσαν ένα-ένα τα δικαιώματα που ήταν μέχρι πριν από λίγο απόρθητα για τις γυναίκες. Η γυναίκα πάλεψε για την κατάκτηση συγκεκριμένων ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, ξεκινώντας από αυτό της εκπαίδευσης, αφού η έλλειψη παιδείας για τις γυναίκες μέχρι εκείνη την εποχή θεωρούνταν αυτονόητη.

Ακόμη γίνονται μέτρο του «καθωσπρεπισμού» μιας οικογένειας ανάλογα με τη νεότητα, την ομορφιά τους, το στολισμό και την αμφίεση τους. Οι υπηρέτριες έχουν μεγάλη ζήτηση στα σπίτια των αστών. Από το τέλος του 19ου αιώνα αρχίζει η γυναίκα σ' όλο τον κόσμο να εισβάλει στα «αντρικά» επαγγέλματα και στις επιστήμες, να αποκτάει το δικαίωμα της ψήφου και να προωθείται στα δημόσια αξιώματα, ακόμα και στα κυβερνητικά. Η βιομηχανική επανάσταση άλλαξε τις μεθόδους της παραγωγής και τη θέση της γυναίκας μέσα σε αυτή.Στα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίζονται οι πρώτες δασκάλες, μεταφράστριες, ποιήτριες, συγγραφείς. Στην Ελλάδα ως το 1917 η γυναίκα δεν μπορούσε να αναλάβει άλλο δημόσιο λειτούργημα εκτός της δασκάλας.

Το 1930, μετά από σκληρούς αγώνες των γυναικών και ύστερα από πολλές συζητήσεις, δίνεται στην Ελληνίδα το δικαίωμα ψήφου υπό όρους.

α) Μόνο για τις δημοτικές εκλογές.

β) Μόνο για να εκλέγει, όχι να εκλέγεται.

γ) Μόνο οι εγγράμματες είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν.

δ) Μόνο όσες ήταν πάνω από 30 χρονών. Αλλά το 1930 το 70% των γυναικών στην Ελλάδα, άνω των 30 χρονών, ήταν αγράμματες.

Το 1934 οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν, για πρώτη φορά, στις δημοτικές εκλογές. Στις εκλογές εκείνες, ψήφισαν 240 γυναίκες σε όλη την Ελλάδα και αυτές ήταν οι πρώτες στην ιστορία του τόπου, όπου οι γυναίκες, έστω και υπό όρους, είχαν το δικαίωμα ψήφου.







Η ΓΥΝΑΊΚΑ ΣΤΗ ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΚΟΙΝΩΝΊΑ


Τα τελευταία χρόνια η εικόνα της γυναίκας έχει αλλάξει ουσιαστικά. Παλαιότερα η γυναίκα ένιωθε αδύναμη, περιορισμένη και λιγότερο αυτόνομη καθώς ήταν υποχρεωμένη να μην εργάζεται (και κατά συνέπεια να μην νιώθει ανεξάρτητη) και να ασχολείται αποκλειστικά με την ανατροφή των παιδιών και με «τα του σπιτιού». Ακόμη, δεν μπορούσε να ασχοληθεί με τις προσωπικές τις ανάγκες και είχε πολύ μικρή οικονομική ισχύ σε αντίθεση με τον άντρα ο οποίος ήταν ο κύριος του σπιτιού.

Στη σημερινή εποχή η γυναίκα είναι δυναμική, ανεξάρτητη, έχει δικαίωμα στη μόρφωση και στην εργασία και δεν διστάζει να διεκδικήσει όλα όσα θέλει. Προτεραιότητά της δεν αποτελεί πάντα η οικογένεια αλλά η επαγγελματική καταξίωση και η οικονομική ανεξαρτησία.

Όσον αφορά στον άντρα, παύει να είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού και συχνά αισθάνεται αμήχανος και αδύναμος μπροστά στην αυτόνομη πλέον γυναίκα. Τα δύο φύλα έχουν εξισωθεί στους περισσότερους τομείς και τα οφέλη είναι μοιρασμένα χωρίς συνήθως να ωφελείται κάποιος περισσότερο ή λιγότερο.

Παρόλο που τυπικά υπάρχει ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα, η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταποκριθεί σε πολλαπλούς ρόλους, σε αυτό της συζύγου, της μητέρας, της εργαζόμενης γυναίκας, της καλής νοικοκυράς κ.ο.κ. Για το λόγο αυτό συχνά πιέζεται, αγχώνεται και εξαντλείται καθώς το κύριο θέμα που την απασχολεί είναι ο διπλός προσανατολισμός σε οικογένεια και επάγγελμα. Επίσης διαχωρισμός ανάμεσα στα δύο φύλα παρατηρείται και στον επαγγελματικό τομέα καθώς πολλές φορές η επιλογή του επαγγέλματος σήμερα γίνεται κυρίως με κριτήριο το φύλο, και όχι με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια και τις διάφορες ικανότητες του ατόμου. Ακόμη, δεν είναι λίγες οι γυναίκες, οι οποίες εργάζονται στις οικογενειακές επιχειρήσεις ως συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα άτομα. Τέλος, υποτιμάται η πνευματική καλλιέργεια και ο ψυχικός κόσμος της γυναίκας αναφερόμενοι κυρίως στις διαφημίσεις αλλά και όπου προβάλλεται κυρίως το γυναικείο σώμα χωρίς να παρουσιάζεται η ανθρώπινη προσωπικότητα στο σύνολό της.






Παρουσίαση της γυναίκας στο έργο:


Στο έργο παρουσιάζονται δυο διαφορετικά πρότυπα γυναικών , ένα εικονικό κι ένα πραγματικό. Από την μια βλέπουμε το πρότυπο της γυναίκας στις διαφημίσεις όπου μας παρουσιάζεται ξέγνοιαστη, ευτυχισμένη με τον τρόπο ζωής της, καλοδιάθετη και πρόσχαρη. Παρατηρούμε πως ό, τι και να συμβεί μέσα στο σπίτι δεν πτοείται ούτε ενοχλείται, παραδείγματος χάρη αν το παιδί της κάνει κάποια ζημιά, αντί να αρχίσει να φωνάζει και να τσατιστεί όπως θα έκανε μια μητέρα στην πραγματικότητα, δεν ανησυχεί καθόλου. Αντιθέτως παρουσιάζεται χαρούμενη που θα βρει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει το καινούριο της καθαριστικό. Οπότε παραμένει ψύχραιμη και καθόλου ενοχλημένη από οποιαδήποτε ζημιά.Επιπλέον κυκλοφορεί ακόμα και μέσα στο ίδιο της το σπίτι καλοντυμένη, με ωραίο βάψιμο και προσέχει την παραμικρή ατέλεια πάνω της. Επίσης στο σπίτι υπάρχει πάντα γαληνή και ηρεμία , οι γονείς δεν καβγαδίζουν ποτέ , τα παιδιά πάντα είναι φρόνιμα και υπάκουα, και γενικότερα η οικογένεια είναι ευτυχισμένη χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα.


Αυτό το πρότυπο όμως , έρχεται σε αντίθεση με την πραγματική γυναίκα του έργου , η οποία αντανακλά τις γυναίκες της σύγχρονης εποχής , τη θέση τους, τα δικαιώματα τους και της δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Δηλαδή αντιλαμβανόμαστε ότι ο τρόπος ζωής είναι πολύ διαφορετικός στην καθημερινότητά μας καθώς σε όλες τις οικογένειες δημιουργούνται εντάσεις και καβγάδες όχι γιατί δεν υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών της οικογένειας αλλά λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το καθένα ξεχωριστά και των δύσκολων καιρών που διανύουμε. Επομένως είναι φανερό ότι η γυναίκα σήμερα (όπως και η ηρωίδα του έργου) έχει πολλά προβλήματα και πολλές φορές νιώθει εξαντλημένη καταπιεσμένη. Επίσης νιώθει συχνά ότι παραμελεί τον εαυτό της για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της δουλειάς, του σπιτιού και της οικογένειας και δεν βρίσκει χρόνο να ασχοληθεί με όλα αυτά που την ευχαριστούν. Αυτή η κατάσταση έχει αρνητικά αποτελέσματα στην ψυχολογία και τη διάθεσή της.

Επομένως στις διαφημίσεις παρουσιάζεται μια πολύ διαφορετική εικόνα από αυτή της πραγματικότητας όσον αφορά τις αρμοδιότητες της γυναίκας αλλά και τη σχέση της με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Τέλος παρακολουθώντας τέτοιου είδους διαφημίσεις κάνουν τις γυναίκες να νιώθουν ακόμα πιο μειονεκτικά και αισθάνονται άχρηστες και ανίκανες απέναντι στο πλήθος των ευθυνών που τους αναλογούν μέσα στην οικογένεια αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία.

Βιβλιογραφία:

- el.wikipedia.org - Γυναίκα (Αρχαία Ελλάδα), Αρχαία Σπάρτη

- www.cycladic.gr Ιστοσελίδα Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης – Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα

- www.istorikathemata.com Διαδικτυακό περιοδικό ‘Θέματα Ελληνικής Ιστορίας’- Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Αθήνα και Σπάρτη.

- www.paspartoy.blogspot.gr – Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Αθήνα και στην αρχαία Σπάρτη


- www.6-gym-patras.pblogs.gr Η ζωή των γυναικών στην Ελλάδα το 19ο αιώνα


- www.siakantari.gr Η γυναίκα στη σύγχρονη κοινωνία

- charlheston.blogspot.gr Η γυναίκα σήμερα…






2η ΟΜΑΔΑ


Χατζοπούλου Δωροθέα, Χρυσογωνίδου Χριστίνα, Τζαφέρη Βασιλική, Μπάμπαλη Άννα



ΕΡΓΑΣΙΑ 3ης ΟΜΑΔΑΣ


Η θέση της γυναίκας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

Πρόλογος


Κάθε κοινωνία έχει μια κοινωνική οργάνωση. Ένα σύστημα δηλαδή, σύμφωνα με το οποίο κατανέμονται στα μέλη της οι διάφορες δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για τη συνέχιση της ύπαρξής της και κατανέμονται οι ρόλοι ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και άλλους κοινωνικούς παράγοντες. Άνδρες και γυναίκες έχουν διαφορετικά δικαιώματα και υποχρεώσεις και η κοινωνία απαιτεί από τον καθένα έναν αντίστοιχο τρόπο συμπεριφοράς. Παρά τις αλλαγές που επήλθαν στον κοινωνικό ρόλο των γυναικών, κατά τη διαδρομή της ιστορίας, και παρά τις διαφοροποιήσεις που υπήρξαν στους πολιτισμούς, η θέση της γυναίκας εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δυνατότητά της να τεκνοποιεί και επομένως να έχει την ευθύνη της ανατροφής των παιδιών.

Σε κάθε εποχή κυριαρχούν διαφορετικές αντιλήψεις για το ρόλο και τη θέση των γυναικών στο κοινωνικό σύστημα, αντιλήψεις που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και της ίδιας της γυναίκας αλλά και του άνδρα. Η γυναίκα χρειάστηκε να βιώσει συνθήκες καταπίεσης και αποκλεισμού και να μοχθήσει πραγματικά για να καταρρίψει προκαταλήψεις , να διεκδικήσει και τελικά να επιτύχει μια ισότιμη αντιμετώπιση, αναγνώριση της αξίας της, αυτοσεβασμό και σεβασμό της προσωπικότητάς της.


Προϊστορία

Η πρώτη μορφή της ανθρώπινης κοινωνίας ήταν η μητριαρχία. Είναι φανερό πως τα δικαιώματα της γυναίκας σ' ένα τέτοιο καθεστώς ήταν μεγάλα και φυσικά περισσότερα από αυτά των ανδρών. Βέβαια, το σύστημα αυτό δεν ίσχυσε παρά σε ορισμένους λαούς εφόσον για την πλειοψηφία αυτών η γυναίκα θεωρούνταν κατώτερη από τον άνδρα και μονάχα η μητρότητα, που ήταν πάντα αξιοσέβαστη, και ο έρωτας ήταν οι πρώτες αφορμές για την καλυτέρευση της θέσης της στην κοινωνία. Η μοίρα των γυναικών ήταν σκληρή και στην πρωτόγονη ορδή αν και δεν καταπιεζόταν τότε, όπως συνέβη αργότερα κάτω από την πατερναλιστική κοινωνία. Αυτό αποδίδεται κυρίως στο γεγονός ότι καμιά αρχή δεν επέβαλλε την ανισότητα των φύλων. Δεν υπήρχαν νόμοι, ιδιοκτησία, κληρονομιά, δίκαιο. Μονάχα όταν οι νομάδες ριζώθηκαν στη γη και άρχισαν την καλλιέργεια, έκαναν την εμφάνισή τους οι νόμοι και το δίκαιο.

Στις αγροτικές κοινότητες η γυναίκα περιβάλλεται με εξαιρετικό γόητρο, που εξηγείται ουσιαστικά από τη σημασία που παίρνει για πρώτη φορά το παιδί σε μια κοινωνία που βασίζεται στην καλλιέργεια της γης. Με τη νόμιμη εγκατάσταση εμφανίζεται η ιδιοκτησία, η οποία απαιτεί απογόνους κάτι που έχει ως αποτέλεσμα τη μετατροπή της μητρότητας σε ιερό λειτούργημα. Πολλοί πρωτόγονοι δεν έχουν ιδέα από το ρόλο του πατέρα στη γέννηση των παιδιών. Η μάνα όμως είναι ολοφάνερα αναγκαία για τη γέννηση του παιδιού. Αναγνωρίζεται, λοιπόν, ότι παίζει πρωταρχικό ρόλο. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η γη ανήκει στις γυναίκες και από θρησκευτική, με μια μυστική αντίληψη, και από νομική πλευρά έχει επικυριαρχία στην καλλιεργήσιμη γη και στους καρπούς της. Αν και οι νομαδικές φυλές θεωρούν την αναπαραγωγή σαν απλό επεισόδιο, ο γεωργός θαυμάζει το μυστήριο της γονιμότητας. Ολάκερη η φύση προβάλλει στα μάτια του σαν μάνα. Η γη είναι γυναίκα. Αυτός είναι κυρίως ο λόγος που τις εμπιστεύονται τις αγροτικές εργασίες, ένα έργο δημιουργικό που έχει όμως κάποιο μαγικό χαρακτήρα. Οι μεγάλες πατριαρχικές εποχές διατηρούν την ανάμνηση μιας εποχής που η γυναίκα είχε περίζηλη θέση. Το πέρασμα από τη μητριαρχία στην πατριαρχία χαρακτηρίζεται σαν «η μεγάλη ιστορική ήττα του γυναικείου φύλου».

Είναι αλήθεια πως η γυναίκα έχει κάποια εξουσία σε όλες σχεδόν τις κοινωνίες κι αυτό οφείλεται στη θέση που κατέχει στην οικογενειακή εστία, στην αρμοδιότητά της να κάνει τη διανομή του φαγητού, στη δυνατότητα που έχει να αρνηθεί τις επιθυμίες του άντρα. Στις πρωτόγονες κοινωνίες οι περισσότερες οικονομικές πρόοδοι πραγματοποιήθηκαν από τις γυναίκες κι όχι από τους άντρες. Ενώ εκείνοι παρέμεναν αιώνες προσκολλημένοι στις παλιές μεθόδους του κυνηγιού και της κτηνοτροφίας, η γυναίκα έκανε μεγάλες προόδους στη γεωργία και τελειοποίησε σταδιακά τις αναρίθμητες μικρές οικιακές ασχολίες, από τις οποίες διαμορφώθηκαν οι πρωτόγονες βιοτεχνίες.

Αρχαιότητα








Βαβυλωνία-Αίγυπτος:


Στη Βαβυλωνία και στην Αίγυπτο οι γυναίκες είχαν σημαντική ανεξαρτησία και υψηλή θέση στην κοινωνία. Ιδιαίτερα στη Βαβυλωνία οι έγγαμες γυναίκες είχαν μεγάλη οικονομική και προσωπική ελευθερία. Η γυναίκα μπορούσε να χωρίσει τον άντρα της με αιτιολογικό τη σκληρότητα ή τη μοιχεία ενώ εκείνος μπορούσε να την χωρίσει όποτε ήθελε.Οι γυναίκες μπορούσαν να ασκούν εμπόριο, να προσφέρουν υπηρεσίες ως δικαστές, προεστοί, μάρτυρες σε δικαστήριο και γραφείς. Στην αρχαία Αίγυπτο οι κοινωνική θέση των γυναικών ήταν ακόμη υψηλότερη.Είχαν δική τους περιουσία, εργάζονταν σε πολλούς τομείς της οικονομίας, μετείχαν στο δημόσιο βίο και συγχρωτίζονταν ελεύθερα με τους άντρες.Το γεγονός ότι οι γυναίκες ήταν ισχυρό φύλο αποδεικνύεται από το ότι η χώρα αυτή κυβερνήθηκε κατά καιρούς από πολλές βασίλισσες.Αξίζει να σημειωθεί ότι σε χώρες όπως η Βαβυλωνία, η Αίγυπτος, η Φρυγία και η Φοινίκη, μητέρες θεές λατρεύονταν ως πανίσχυρες θεότητες κάτι που πιθανώς υποδηλώνει την ισχύ τους.



Αρχαία Ελλάδα:


Η θέση της γυναίκας στην Ελλάδα είναι σχετικά ευνοϊκότερη από τους άλλους αρχαίους λαούς. Στα ομηρικά χρόνια ακόμα η γυναίκα είναι αξιοσέβαστη.Οι ηρωίδες που εμφανίζονται στο αρχαίο δράμα έχουν μεγάλη αρχοντιά, προσωπικότητα και ανεξαρτησία πνεύματος.





Αρχαία Αθήνα: Η γυναίκα βρίσκεται, όπως την τοποθέτησε ο Αριστοτέλης, σε καλύτερη βέβαια θέση από τους δούλους αλλά πολύ κατώτερη από τον άντρα. Οι γυναίκες ξέπεσαν σε σκλάβες τεκνοποιούς. Οι παντρεμένες ζούσαν κλεισμένες στο σπίτι τους, δεν εκπαιδεύονταν, είχαν ελάχιστα δικαιώματα και για τους άντρες τους δεν ήταν τίποτα παραπάνω από κτήμα. Υπάρχει όμως και μια μοναδική εξαίρεση, οι εταίρες. Αυτές, κατά το Δημοσθένη, «Τις έχουμε για τη χαρά, ενώ τις γυναίκες για να μας κάνουν παιδιά και να είναι πιστοί φύλακες του σπιτιού »

Αρχαία Σπάρτη: Στη στρατοκρατική Σπάρτη οι γυναίκες ήταν ίσες σχεδόν με τους άντρες και συγχρωτίζονταν ελεύθερα μαζί τους στο δημόσιο βίο και στους αθλητικούς αγώνες. Είχαν κι αυτές γνώμη στα πολιτικά και δημόσια πράγματα.

Αρχαία Ρώμη:Τη νομική θέση της γυναίκας χαρακτήριζε η πλήρης υποταγή στην εξουσία πρώτα του πατέρα ή του αδερφού και αργότερα του συζύγου.Ήταν πλάσματα ασθενή και δεν μπορούσαν να ασκήσουν δημόσιο λειτούργημα.Παρ' όλα αυτά, η κοινωνική θέση της Ρωμαίας οικοδέσποινας ήταν υψηλή.



Πρώτοι χριστιανικοί χρόνοι


Η θέση της γυναίκας ίσως να έμενε για πολύ καιρό η ίδια , αν δεν ερχόταν η φωνή του Χριστού να ταράξει τη γυναικεία αδράνεια.Διακηρύττει σε όλο τον κόσμο «Ουκ ένι δούλος ουδ' ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ, πάντες γαρ υμείς εις εστέ εν Χριστώ Ιησού». Ενώ η ιδέα του Χριστιανισμού, όπως εμφανίστηκε στην αρχή τουλάχιστον, καταργούσε τη διάκριση των φύλων, δεν ήταν τόσο εύκολο να εξαφανιστούν οι προλήψεις και προκαταλήψεις αιώνων.Η γυναίκα χαρακτηρίστηκε ως πειρασμός, υπεύθυνη για την έκπτωση του Αδάμ και ανθρώπινο ον δεύτερης κατηγορίας.

Βυζάντιο


Η γυναίκα στο Βυζάντιο πήρε τη θέση που της έδωσαν οι πατέρες και όχι τη θέση που της έδωσε η διδασκαλία του Χριστού.Βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση απ' ότι βρισκόταν στην αρχαιότητα αλλά σε πολύ υποδεέστερη από τον άντρα.





Μεσαίωνας


Επικρατεί η αντίληψη ότι το νομικό καθεστώς της γυναίκας έμεινε αμετάβλητο από το 15ο ως το 19ο αιώνα.Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι στις προνομιούχες τάξεις η θέση της παρουσιάζει κάποια εξέλιξη.Με την ανάπτυξη πόλεων, οι γυναίκες της μεσαίας τάξης έπαιζαν όλο και πιο σημαντικό ρόλο στο εμπόριο και γίνονταν δεκτές σε πολλές συντεχνίες.Έτσι, τόσο η οικονομική όσο και η κοινωνική θέση τους βελτιώθηκε σημαντικά.Ακόμη και η γνώση γραφής και ανάγνωσης, αν και περιορισμένη κυρίως στις ανώτερες τάξεις, φαίνεται να ήταν διαδεδομένη ανάμεσα στις γυναίκες περισσότερο απ' ότι στους άνδρες.


Αναγέννηση και διαφωτισμός


Η θέση των γυναικών μπήκε σε νέα περίοδο ξεπεσμού υπό την επίδραση των ελληνικών και ρωμαϊκών προτύπων οικογένειας.Η παιδεία αντίθετα σημείωσε θεαματική πρόοδο, όχι μόνο ανάμεσα στους κληρικούς αλλά και στους λαϊκούς.Κατά τους χρόνους της αναγέννησης, πολλές γυναίκες αναδείχθηκαν σε λαμπρές μορφές των γραμμάτων ιδιαίτερα στην Γαλλία και στην Ιταλία.Κάποιες μάλιστα δίδαξαν και ως καθηγήτριες σε ισπανικά και ιταλικά πανεπιστήμια.Η κοινωνική θέση των γυναικών σημείωσε νέα πτώση μετά τον 16ο αιώνα,υπό την επίδραση του πουριτανισμού και του καλβινισμού και έφτασε στο χαμηλότερό της επίπεδο τον 18ο αιώνα.Κατά την τελευταία αυτή περίοδο, όμως,, οι ιδεολογικές ζυμώσεις, που οδήγησαν στη γαλλική επανάσταση, αύξησαν τα αιτήματα για ισότητα, ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα.Στο 18ο αιώνα, η ελευθερία και ανεξαρτησία της γυναίκας μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο.Η νέα κοπέλα έπαιρνε μόνο τη συνηθισμένη μόρφωση και την πάντρευαν ή την έστελναν σε μοναστήρι χωρίς να τη ρωτήσουν.Η ανερχόμενη μεσαία τάξη επέβαλλε μια αυστηρή ηθική στις συζύγους.Αλλά οι γυναίκες του κόσμου ζούσαν πολύ ελεύθερη ζωή και η ανώτερη τάξη επηρεάστηκε από το παράδειγμα τους.


19ος αιώνας


Είναι ιστορική περίοδος κατά την οποία σημειώθηκαν οι πιο βαθιές αλλά και πιο αμετάκλητες αλλαγές στην κοινωνική θέση των γυναικών. Γεγονός που άνοιξε το δρόμο για τις αλλαγές αυτές υπήρξε η Βιομηχανική Επανάσταση. Η μετατόπιση της παραγωγής από το σπίτι στο εργοστάσιο κατέστρεψε την οικογένεια ως οικονομική μονάδα. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά, έτρεχαν να ζήσουν στις πόλεις για να πιάσουν δουλειά σε εργοστάσια και ορυχεία. Πολλές γυναίκες εργάζονταν μέσα σε φριχτές συνθήκες δουλειάς, με απεριόριστο ωράριο, στα πλαίσια ενός απάνθρωπου συστήματος εκμετάλλευσης. Η κατάσταση, ωστόσο, αυτή κίνησε επιτέλους το ενδιαφέρον της κοινωνίας που εκδηλώθηκε με κοινωνικές έρευνες, φιλανθρωπικές δραστηριότητες και, τελικά, με ειδικά νομοθετικά μέτρα. Η αστή γυναίκα έπρεπε να είναι ένα κοινωνικό στολίδι και ένα σύμβολο της οικονομικής και κοινωνικής θέσης του συζύγου της.







Η Νόρα Σκουτέρη-Διδασκάλου στο βιβλίο της “Ανθρωπολογικά για το γυναικείο ζήτημα” εξετάζοντας τη θέση της γυναίκας στις παραδοσιακές κοινωνίες σημειώνει ότι ήταν πατριαρχικές. Η κυριαρχία των ανδρών ήταν απόλυτη και στηριζόταν κυρίως στον έλεγχο των πηγών εξουσίας στην κοινωνία, δηλαδή στον έλεγχο των παραγωγικών δυνάμεων και των σχέσεων παραγωγής-αναπαραγωγής. Η γυναίκα ήταν υποτελής, περιορισμένη στο σπίτι, υπάκουη, αδύναμη να εκφράσει την αγανάκτηση ή και τη διαφωνία της ακόμη. Την εποχή της πατριαρχικής οικογένειας έγινε ιδιοκτησία, που ανήκε στην αρχή στον πατέρα της ή στο μεγαλύτερο αδερφό της κι αργότερα στο σύζυγό της. Την αγόραζαν για το γάμο, καθώς ο αρχηγός της οικογένειας είχε απόλυτο δικαίωμα να τη μεταχειρίζεται όπως ήθελε. Πίστευαν ότι η γυναίκα ήταν φτιαγμένη για την οικογένεια, όχι για την πολιτική, για τις φροντίδες του σπιτιού κι όχι για τα δημόσια αξιώματα. Γι' αυτό τη μεγάλωναν μεταβιβάζοντας της οικοκυρικές γνώσεις αλλά και τρόπους σεμνής και υπάκουης συμπεριφοράς απέναντι στους άνδρες.


Το μέτωπο της κοινωνικής προκατάληψης διασπάστηκε από τις κόρες πλούσιων εμπόρων και επαγγελματιών με τη φιλανθρωπική εργασία. Πολύ σύντομα γυναίκες με εξαιρετικές ικανότητες βρέθηκαν να αγωνίζονται σε τομείς κοινωνικών υπηρεσιών. Αυξήθηκε η πρόσβαση των γυναικών στην εκπαίδευση και παράλληλα και ο αριθμός των γυναικών που αγωνίζονταν για τη λύση γυναικείων προβλημάτων με σημαντικότερη προσπάθεια αυτή που αφορούσε το δικαίωμα ψήφου των γυναικών.


Σήμερα


Η θέση των γυναικών και στην οικογένεια και στην ευρύτερη κοινωνία έχει αλλάξει και αλλάζει ριζικά χάρη στις επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις, στην ολοένα επεκτεινόμενη εκβιομηχάνιση και στις συνακόλουθες αλλαγές στην οικονομική και κοινωνική δομή και στη διάδοση νέων ιδεολογιών. Ιδιαίτερα ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος στη Δύση και ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος στην Ιαπωνία ήταν οι παράγοντες που έδωσαν στην ώθηση προς την πολιτική και οικονομική χειραφέτηση των γυναικών. Η ισότητα της γυναικείας ψήφου και το δικαίωμα να εκλέγονται σε εθνικά αξιώματα έχουν θεμελιώδη σημασία για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Για την ισότητα της γυναικείου ψήφου, μια μαχητική μειοψηφία αγωνίστηκε πολλά χρόνια και με πολύ πάθος κατά της αντίδρασης του «κατεστημένου».

Στο σημερινό πολιτισμένο κόσμο η θέση της γυναίκας έχει αποκατασταθεί σ' ένα επίπεδο ισοτιμίας με τον άνδρα. Εργάζεται, μορφώνεται, είναι πολιτικοποιημένη και συμμετέχει ενεργά στη δημόσια πολιτική ζωή. Αποφασίζει για τον εαυτό της, επιλέγει το μέλλον της, διαφωνεί, συγκρούεται, διεκδικεί, κερδίζει. Χρειάστηκε όμως να περάσουν πολλά χρόνια για να σημειωθούν αλλαγές σε πνευματικό επίπεδο, αλλαγές στην οικονομία και τους κανόνες της παραγωγής, εξελίξεις στον τομέα της επικοινωνίας και της τεχνολογίας για να εδραιωθεί η αντίληψη ότι η γυναίκα είναι ισότιμη με τον άνδρα, παρά τις φυσικές και βιολογικές διαφορές υπάρχουν μεταξύ τους.

Δυστυχώς ακόμη και σήμερα σε πολλές υπανάπτυκτες χώρες εξακολουθούν να επικρατούν προκαταλήψεις και στερεότυπες αντιλήψεις για τη θέση και το ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία. Παραβιάζονται βασικά τους δικαιώματα και δεν αναγνωρίζεται η σημασία της, καθώς αντιμετωπίζεται με υποτίμηση και αποκλείεται από κοινωνικά και πολιτικά αγαθά.








Επίλογος


Οι ιδεολογίες, οι ταξικές αντιλήψεις αλλά και οι συνθήκες που επικράτησαν στο πέρασμα των χρόνων διαμόρφωσαν τους ρόλους που αποδόθηκαν από τις κοινωνίες τόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα, οι οποίοι με τη σειρά τους καθόρισαν τη ζωή και τη συμπεριφορά και των δύο. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως κύλησαν πολλοί αιώνες καταπίεσης για τη γυναίκα που άφησαν έντονα σημάδια. Η απελευθέρωσή της άρχισε να συντελείται ουσιαστικά στον 20ο αιώνα, απελευθέρωση στην οποία συνέβαλε καθοριστικά και η ίδια η γυναίκα. Αυτό που χρειάζεται να συνειδητοποιηθεί από όλους είναι ότι μία πραγματικά προοδευτική κοινωνία οφείλει να κατοχυρώνει και να προασπίζει την ισότητα ανδρών και γυναικών. Την πραγματική ισότητα ωστόσο δε θα τη χαρίσουν νόμοι. Η ισότητα θα κατακτηθεί με μόχθο και προσπάθεια και από τα δύο φύλα, με αλλαγή νοοτροπιών και άρση προκαταλήψεων και αιώνιων μύθων.


Βιβλιογραφία:


Πάπυρος Larousse Britanica


Νόρα Σκουτέρη-Διδασκάλου, «Ανθρωπολογικά για το γυναικείο ζήτημα», Αθήνα 1991


Simon de Beauvoir, «Το δεύτερο φύλο», Αθήνα 1979


Evelyn Reed, «Προβλήματα της πάλης για την απελευθέρωση της γυναίκας» , Αθήνα 1980


3η ομάδα: Αθηνά Στεφανίδου  -  Ελένη Χαραλαμπίδου -  Ραφαηλία Πουταχίδου




ΕΡΓΑΣΙΑ 4ης ΟΜΑΔΑΣ



Ανθρώπινοι τύποι και χαρακτήρες στα νεότερα και παλαιότερα χρόνια.

   Στο ποίημα «Ο γιός της χήρας» παρουσιάζονται  τρία πρόσωπα που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς ανθρώπινους χαρακτήρες.
 Το πρώτο, η γυναίκα, παρουσιάζεται πλουσιοπάροχα ντυμένη να σερβίρει τον άντρα της  χωρίς όμως να τρώει μαζί του. Καθ’ όλη την  διάρκεια του έργου παραμένει βουβή, δεν απευθύνει τον λόγο σε κανέναν  και κανέναν σε αυτήν ενώ  είναι παντελώς αμέτοχη στα διάφορα γεγονότα. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί επίσης το γεγονός ότι διατηρεί την στάση αυτή ακόμα και όταν ο άνδρας της πάει στον πόλεμο. Έχει δηλαδή διακοσμητικό ρόλο υπηρέτριας γνώρισμα των γυναικών της εποχής ενώ παρά τα πλούτη της έχει κατώτερη κοινωνική θέση.
Το δεύτερο, η χήρα μητέρα εμφανίζεται ως αγγελιοφόρος πολέμου ενημερώνοντας τον γιό της για την επικείμενη μάχη. Νοιάζεται πολύ για αυτόν, ανησυχεί για τον μεγάλο αριθμό των αντιπάλων στρατευμάτων παρ’ όλα αυτά τον προτρέπει να πολεμήσει επειδή γνωρίζει την αξία του ως πολεμιστή. Επίσης παραμένει αδιάφορη ως προς την γυναίκα και δεν συνδιαλέγεται μαζί της. Έχει επομένως εμφανώς διευρυμένο ρόλο λόγο της απουσίας του άνδρα και δεν περιορίζεται στον ρόλο της υπηρέτριας όπως η γυναίκα.
Το τρίτο και σημαντικότερο είναι ο γιός της χήρας. Αποτελεί υπόδειγμα πολεμιστή  με εξαιρετικές πολεμικές ικανότητες που ξεπερνούν το φυσικό επίπεδο. Σκοτώνει με τρία χτυπήματα πολλούς χιλιάδες αντιπάλους  διαταράζοντας την φυσική ισορροπία με την δύναμή του .Χρειάζεται μάλιστα θεϊκή παρέμβαση προκειμένου να σταματήσει. Επιπλέον διακατέχεται από υπερβολική αυτοπεποίθηση  περιμένοντας με ανυπομονησία να πολεμήσει επιθυμώντας τα στρατεύματα των Φράγκων να αριθμούν πολλούς χιλιάδες. Επίσης  έχει ιδιαίτερη σχέση με το άλογο στο οποίο συμπεριφέρεται ως άνθρωπο και του τάζει πλούσια δώρα αν επιστρέψει ζωντανός από την μάχη όπως έχει κάνει πολλές φορές στο παρελθόν. Όπως και η μάνα του δεν συνδιαλέγεται με την γυναίκα του κάνοντας φανερό πάλι τον κατώτερο ρόλο της.
Στην σημερινή εποχή βέβαια οι ρόλοι των ατόμων αυτών έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά. Οι γυναίκες έχουν , στις περισσότερες δυτικές  κοινωνίες, δικαιώματα εφάμιλλα με αυτά των ανδρών. Μπορούν να εργάζονται και σε επαγγέλματα μάλιστα που θεωρούνταν κατ’ εξοχήν ανδρικά καθώς και αναπόσπαστο δικαίωμα στην μόρφωση κάτι που αποτελούσε παλαιότερα προνόμιο μόνο των γυναικών που άνηκαν στα υψηλοτέρα κοινωνικά στρώματα. Επίσης έχουν αποκτήσει δικαίωμα ψήφου με σκληρούς αγώνες. Όλα αυτά έχουν οδηγήσει στις σημερινές γυναίκες να μπορούν να εκφραστούν και να αποτελούν  ισχυρές προσωπικότητες σε αντίθεση με την άβουλη και βουβή γυναίκα του κειμένου. Όσον αφορά τους νεαρούς άνδρες ,στην περίπτωση του κειμένου ο γιός, ο ρόλος του έχει αλλάξει εξίσου δραματικά. Με την πάροδο του χρόνου και τις αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου οι νέοι δεν είναι απαραίτητα και στρατιώτες (μόνο κατά την περίοδο της στρατιωτικής τους θητείας )  ενώ οι καλές  πολεμικές ικανότητες δεν αποτελούν πια κάτι το αξιοθαύμαστο. Επιπλέον , λόγο της εξίσωσης των δύο φύλλων, οι σχέσης μεταξύ ενός ανδρογύνου είναι τελείως διαφορετικές. Και οι δύο συμμετέχουν στις δουλειές του σπιτιού ,αν και όχι ισότιμα, και γενικότερα έχουν αντίστοιχες υποχρεώσεις στην οικογενειακή ζωή. Η βασικότερη διαφορά μεταξύ του νέου του ποιήματος και του σύγχρονου είναι η εργασία. Σήμερα οι νέοι προσπαθούν να αποκατασταθούν επαγγελματικά και να αποκτήσουν εισόδημα σε αντίθεση με τον ευκατάστατο  γιό που ζεί  πλουσιοπάροχα έχοντας ως υπηρέτρια την γυναίκα του και δεν ασχολείται με τίποτα άλλο παρά τον πόλεμο τον οποίο μάλιστα προσμένει με ανυπομονησία. 



 
 

4η ΟΜΑΔΑ: Λάζαρος Ζωγραφίδης ,Μαλαμίδης Μάλαμας, Παναγιωτίδης Μιλτιάδης-   Σαραντίδης Ιωάννης 














Αναρτήθηκε από Γιαννάκος Γιώργος στις 11:37 π.μ. Δεν υπάρχουν σχόλια:


Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείουBlogThis!Μοιραστείτε το στο TwitterΜοιραστείτε το στο Facebook












Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείουBlogThis!Μοιραστείτε το στο TwitterΜοιραστείτε το στο Facebook










Δευτέρα, 28 Ιανουαρίου 2013



ΤΑ ΦΥΛΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ







Θεματική: Τα φύλα στη λογοτεχνία


Βασικοί διδακτικοί στόχοι


1) Η ενδυνάμωση της πολιτιστικής ταυτότητας των μαθητών


2) Η αισθητική απόλαυση των κειμένων


3) Η καλλιέργεια και ο εμπλουτισμός της γλώσσας των μαθητών


Πηγές


· Διαδίκτυο


· Σχολικά εγχειρίδια των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λυκείου (Τεύχη Α΄, Β΄,Γ΄)


Α΄ Φάση : Πριν την ανάγνωση


Παράλληλοι στόχοι


α) Να εισαχθεί ο μαθητής στο θέμα της παρουσίας των δύο φύλων στη λογοτεχνία


β) Να κατανοήσει την ιστορικότητα του θέματος


γ) Να κατανοήσει τη διάκριση μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου


Β΄ Φάση : Ανάγνωση


1η Ομάδα : Γυναίκες βασανισμένες από τη ζωή




Έργα


Εργασία 1η


Εργασία 2η



2) Β. Κορνάρος, Ερωτόκριτος [Ήρθεν η ώρα κι ο καιρός] (ΚΝΛ Α΄ Λυκείου)


Σε ποια ιστορική περίοδο και σε ποια λογοτεχνική σχολή ανήκει το κείμενο; Να προσδιορίσετε τα χαρακτηριστικά της;


Πώς παρουσιάζεται η Αρετούσα στο απόσπασμα; Ποια θέση κατέχει η Αρετούσα στην ενότητα; Ποια σημασία έχει η επιλογή του συγκεκριμένου ονόματος; Ποια διαφαίνεται να είναι η σχέση με τον πατέρα της και σε ποια συμπεράσματα καταλήγετε για τη θέση της γυναίκας στις παραδοσιακές κοινωνίες;



2) Α. Παπαδιαμάντης, Το μοιρολόγι της φώκιας (ΚΝΛ Β΄ Λυκείου)


Στο διήγημα υπάρχουν δύο μοιρολόγια, της γριάς Λούκαινας και της φώκιας. Που αναφέρεται το καθένα;


Πώς διαγράφεται η μορφή της γριάς Λούκαινας στο διήγημα;







Μαθητές /τριες (5) : 1.Μεσινώτης Άκης 2.Μπάρμπας Νικόλαος 3.Νούτσου Μαρία 4.Παπαδόπουλος Θωμάς 5. Χατζή Γεωργία










2η Ομάδα : Το πρότυπο της γυναίκας




Έργα


Εργασία 1η


Εργασία 2η



1) Ερωφίλη (παραλογή) (ΚΝΛ Α΄ Λυκείου)


Στην Ερωφίλη συνδυάζεται το ερωτικό με το δραματικό συναίσθημα . Ποιά στοιχεία του δράματος επιβεβαιώνουν αυτή την άποψη; Υπάρχουν ομοιότητες με την σημερινή εποχή;


Η «Ερωφίλη» στηρίζεται στους εξής αντιθετικούς άξονες: έρωτας – θάνατος, ευτυχία- δυστυχία, χαρά- θλίψη, αμφιβολία- βεβαιότητα.Διαπιστώστε τους μέσα από το κείμενο. Η επίδραση εξωανθρώπινων δυνάμεων στην Ερωφίλη:


Παρακολουθήστε το ρόλο της μοίρας, του θεού, του χάρου και της ανθρώπινης πρωτοβουλίας στον καθορισμό της πορείας της ζωής των τριών πρωταγωνιστών







2. ΕΡΓΟ : «ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΞΑΝΘΙΑ –Όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω σποτ- Έλενα Ακρίτα


Ποιο πρότυπο γυναίκας προβάλλεται στο έργο, σήμερα , αλλά και στις παλιότερες εποχές;






Ποιες είναι οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής;


Πως συμπεριφέρονται οι ήρωες των κειμένων μεταξύ τους;


Ποια είναι η θέση της γυναίκας – άνδρα; Σύγκριση με την σημερινή εποχή.



3) Γ. Ξενόπουλος, Στέλλα Βιολάντη (ΚΝΛ Β΄ Λυκείου)


Ο Ξενόπουλος θεωρείται ο εισηγητής της αστικής πεζογραφίας. Δικαιολογείται ο χαρακτηρισμός αυτός με βάση το απόσπασμα;


Πώς παρουσιάζεται η Στέλλα Βιολάντη στο συγκεκριμένο απόσπασμα και σε ποια συμπεράσματα καταλήγετε για τη θέση της γυναίκας στις παραδοσιακές κοινωνίες;



Μαθητές/ τριες (4) : 1.Μπάμπαλη Άννα 2.Τζαφέρη Βασιλική 3. Χατζοπούλου Δωροθέα 4. Χρυσογωνίδου Χριστίνα.


3η Ομάδα : Η θέση της γυναίκας




Έργα


Εργασία 1η


Εργασία 2η



1) Κ. Θεοτόκης, Η Τιμή και το χρήμα (ΚΝΛ Β΄ Λυκείου)


Το έργο του Θεοτόκη ανήκει στα πλαίσια της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά της σχολής αυτής και να τα αναγνωρίσετε στο κείμενο.


Η Ρήνη χαρακτηρίζεται ως περίπτωση γυναίκας που απελευθερώνεται από τις προκαταλήψεις της εποχής της. Σε ποιες κυρίαρχες αντιλήψεις αντιστέκεται;



2) Α. Παπαδιαμάντης, Πατέρα στο σπίτι (ΚΝΛ Β΄ Λυκείου)


Ποια στοιχεία της Αθηναϊκής κοινωνίας του β΄ μισού του 19ουαιώνα διακρίνετε στο διήγημα;


Ποιες πληροφορίες αντλείτε από το κείμενο για τη θέση της γυναίκας στην Αθηναϊκή κοινωνία στα τέλη του 19ου αι.;



Μαθητές/τιες (5) : 1. Κουσιδώνη Μαριαλένα 2.Λασκαρούδη Μαρία 3.Πυργέλη Θεόπη 4.Τερζίδου Ανδρονίκη


5. Τζαφτάνη Βιβή






4η Ομάδα : Οι διαφορές των δύο φύλων μέσα από το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής.




Έργα


Εργασία 1η


Εργασία 2η



1) ΕΡΓΟ: Ο γιος της Χήρας. ( ακριτικό- σελ 33-34 Κ.Ν.Λ. Α ΛΥΚΕΙΟΥ)


)


Ποιους ανθρώπινους τύπους αντιπροσωπεύουν οι ήρωες του κειμένου; (Να προσέξετε ιδιαίτερα ότι οι ανθρώπινοι χαρακτήρες διαφοροποιούνται ανάλογα με το φύλο και την κοινωνική προέλευση). Σύγκριση με τη σημερινή εποχή.


Σχέση ανθρώπου-κοινωνίας, σχέση ανθρώπου-χρήματος, θέση γυναίκας.







1) Κ. Θεοτόκης, Η Τιμή και το χρήμα (ΚΝΛ Β΄ Λυκείου)


Το έργο του Θεοτόκη ανήκει στα πλαίσια της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά της σχολής αυτής και να τα αναγνωρίσετε στο κείμενο.


Η Ρήνη χαρακτηρίζεται ως περίπτωση γυναίκας που απελευθερώνεται από τις προκαταλήψεις της εποχής της. Σε ποιες κυρίαρχες αντιλήψεις αντιστέκεται;







Μαθητές/τριες (4) : 1.Ζωγραφίδης Λάζαρος 2.Μαλαμίδης Μάλαμας 3.Παναγιωτίδης Μίλτος 4.Σαραντίδης Γιάννης


5η Ομάδα : Η προίκα




Έργα


Εργασία 1η


Εργασία 2η



1) Α. Λασκαράτος, Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς – Η προίκα (ΚΝΛ Α΄ Λυκείου)


Ο Λασκαράτος αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση πνευματικού ανθρώπου της εποχής του και θεωρείται «αιρετικός». Να διακιολογήσετε το χαρακτηρισμό αυτό με βάση το κείμενο.


Πώς ο θεσμός της προίκας επηρεάζει τη ζωή της γυναίκας; Τι προτείνει ο Λασκαράτος για τη βελτίωση της ζωής της γυναίκας;



2) Κ. Θεοτόκης, Η Τιμή και το χρήμα (ΚΝΛ Β΄ Λυκείου)


Το έργο του Θεοτόκη ανήκει στα πλαίσια της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά της σχολής αυτής και να τα αναγνωρίσετε στο κείμενο.


Η Ρήνη χαρακτηρίζεται ως περίπτωση γυναίκας που απελευθερώνεται από τις προκαταλήψεις της εποχής της. Σε ποιες κυρίαρχες αντιλήψεις αντιστέκεται;







Μαθητές/τιες (5) : 1.Μελιοπούλου Ελένη 2.Μυγδαλιά Μαρία 3.Παπαθεοδώρου Αγης 4.Πήχας Γεώργιος


5.Τζάπος Παναγιώτης










6η Ομάδα : Η δύναμη της αγάπης




Έργα


Εργασία 1η


Εργασία 2η



1) ΕΡΓΟ: Στέλλα Βιολάντη (Γρ. Ξενόπουλου σελ. 103-107 ΚΝΛ Β ΛΥΚΕΙΟΥ)






Ο Ξενόπουλος θεωρείται ο εισηγητής της αστικής πεζογραφίας. Δικαιολογείται ο χαρακτηρισμός αυτός με βάση το απόσπασμα;


Πώς παρουσιάζεται η Στέλλα Βιολάντη στο συγκεκριμένο απόσπασμα και σε ποια συμπεράσματα καταλήγετε για τη θέση της γυναίκας στις παραδοσιακές κοινωνίες;



2) Μ. Πολυδούρη, Μόνο γιατί μ’ αγάπησες (Νεολληνική Λογοτεχνία, Κατεύθυνση, Γ΄ Λυκείου)


Η Πολυδούρη ανήκει στη γενιά των νεοσυμβολιστών του μεσοπολέμου. Να βρείτε πληροφοριακό υλικό για τους εκπροσώπους και τα χαρακτηριστικά αυτής της γενιάς.


Ποια είναι η συναισθηματική κατάσταση της ποίητριας;



Μαθητές/τριες (3) : Πουταχίδου Ραφαηλία 2.Στεφανίδου Αθηνά 3.Χαραλαμπίδου Ελένη






Γ΄ Φάση : Μετά την ανάγνωση


Οι μαθητές ομαδικά, με βάση όσα έμαθαν στις δύο προηγούμενες φάσεις παρουσιάζουν μια συνθετική εργασία, η οποία δεν αναφέρεται στα λογοτεχνικά κείμενα, αλλά αποκλειστικά στη διδαχθείσα ενότητα, δηλαδή στο θέμα : Τα δύο φύλα.





Ενδεικτικά:


1η Ομάδα


Ποια τα χαρακτηριστικά του έρωτα στο παρελθόν και στο παρόν; Ποιες αλλαγές παρατηρούνται στη σύγχρονη εποχή όσον αφορά τις αντιλήψεις για τον έρωτα; Τρόποι προσέγγισης των ερωτευμένων, έκφρασης συναισθημάτων.


2η Ομάδα


Ποιο πρότυπο γυναίκας προβάλλεται σήμερα , αλλά και στις παλιότερες εποχές;


3η Ομάδα


Ποια η θέση γυναίκας, ( από την αρχαιότητα και μέχρι σήμερα) , οριοθέτηση ανδρικών και γυναικείων υποχρεώσεων στο οικογενειακό και κοινωνικό πλαίσιο, επαγγελματικές και κοινωνικές δραστηριότητες.


4η Ομάδα


Ποιους ανθρώπινους τύπους αντιπροσωπεύουν οι ήρωες του κειμένου; (Να προσέξετε ιδιαίτερα ότι οι ανθρώπινοι χαρακτήρες διαφοροποιούνται ανάλογα με το φύλο και την κοινωνική προέλευση). Σύγκριση με τη σημερινή εποχή.


5η Ομάδα


Να ερευνήσετε πώς ο θεσμός της προίκας από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας επηρεάζει τις επιλογές και συνεπώς και τη ζωή τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας. Έθιμα σχετικά με το προξενιό και την προίκα.


6η Ομάδα


Θέση Γυναίκας ( από αρχαιότητα μέχρι σήμερα). Ποιους ρόλους έχει αποδώσει η κοινωνία στον άνδρα και στη γυναίκα και κατά πόσο αυτοί οι ρόλοι διαμορφώνουν τη ζωή και τις αντιδράσεις τους;

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου